Zo leren paarden

Bij het horen van de term leerprincipes in de paardenwereld, gebeurt het nogal eens dat er direct een discussie ontstaat tussen trainers, waarbij de één beweert dat het paardvriendelijker is om door middel van positieve bekrachtiging het paard gewenst gedrag aan te leren en de ander ervan overtuigd is dat het paard alleen via negatieve bekrachtiging kan leren.

Er zijn echter meerdere vormen van leren, die allemaal een rol spelen in het dagelijks leven van paarden, net zoals bij alle andere dieren én mensen. Als paardeneigenaar heb je hier dan ook dagelijks mee te maken, in de omgang met je paard en tijdens het rijden. En ook als je geen eigen paard hebt, maar regelmatig op stal te vinden bent, kan het raadzaam zijn om je te verdiepen in de theorie van de leerprincipes, voor het welzijn van de paarden en voor je eigen veiligheid.

Welzijn en veiligheid
Hoe draagt kennis van de leerprincipes dan bij aan het welzijn van het paard? Hij heeft immers een schone box, hij gaat overdag lekker de wei op, hij heeft contact met soortgenoten, wat wil een paard dan nog meer?

Sensibel prooidier als hij is, wil een paard ook heel graag een voorspelbare leefomgeving. Door te begrijpen hoe paarden leren, kunnen wij ons eigen gedrag zo aanpassen dat het paard begrijpt wat wij van hen vragen. En doordat we ons gedrag gaan afstemmen op het natuurlijke gedrag van het paard, worden we vanzelf consequent en dus voorspelbaar. Consequent zijn in de omgang met dieren (of kinderen) is naar mijn mening niet “elke dag precies hetzelfde doen”. Dwangmatig iedere dag de verkeerde handelingen verrichten zouden dan ook onder deze noemer vallen. Het mag duidelijk zijn dat als dit al leidt tot gewenst gedrag, het in ieder geval gepaard gaat met angst. En was angst geen slechte leermeester? Consequent zijn heeft voor mij veel meer te maken met handelen vanuit de juiste intenties. En die intenties zijn juist als ze aansluiting vinden bij de persoonlijkheid van het paard. It’s all about connection, nietwaar?

Maar hoe draagt kennis van de leerprincipes dan bij aan mijn eigen veiligheid? Simpel! Als ik voorspelbaar ben voor het paard, zal hij antwoorden met gedrag dat voor míj voorspelbaar is. Was het niet zo dat paarden onze emoties en gedrag spiegelen? Is dat magisch? Welnee, dat is gewoon wat kuddedieren doen: synchroniseren heet dat. Door gebruik te maken van deze kennis in de praktijk, werken we dus aan welzijn en veiligheid.

Veiligheidsrisico’s
Sluiten we dan met de juiste handelingen alle veiligheidsrisico’s uit? Nee! Want per slot van rekening zijn paarden ook vluchtdieren. Prikkels uit de omgeving, pijn of associaties met angstige ervaringen uit het verleden kunnen maken dat paarden toch ineens wegrennen, bokken of steigeren. Met kennis van de leerprincipes kun je de veiligheidsrisico’s wel aanvaardbaar klein maken. Wat echter aanvaardbaar is, hangt samen met je eigen bekwaamheid.

Wat zijn dan die leerprincipes? Wil je hier mee over weten? Kom dan naar mijn lezing Hoe leren paarden? Theorie van de leerprincipes op 30 maart om 19.00 uur bij Hippostyle Ruitersport en Lifestyle aan de Leusderweg 151 in Amersfoort. Toegang is gratis maar een donatie voor Brooke Hospital for Animals is lief! Kijk op www.brookehospital.nl

Lees ook: blog Rinske