Hästens, mijn KWPN ruin
In deze blog neem ik jullie mee in de revalidatie van mijn paard Hästens, een jong dressuurpaard met een ernstige aandoening. Ik weet nu nog niet of hij deze aandoening zal overwinnen en of hij een pijnvrij leven kan leiden zonder pijnstilling.
Ik kocht Hästens in september 2015. Hij was 3 jaar en vertoonde ernstig probleemgedrag vanwege traumatische ervaringen die hij had opgelopen in het proces van zadelmak maken. Net als bij Rinske (zie blog: Rinske) stonden ook bij dit paard alle alarmsignalen op rood: deze moet je echt niet willen. Maar ik wilde hem wel. Juist vanwege zijn gedrag. Als gedragstherapeut wist ik wel dat dit paard te moeilijk, te heftig en te gevaarlijk was voor mij alleen om te herconditioneren, maar als gedragstherapeut wist ik ook precies wat hij nodig had. En als ik zelf niet in staat ben om een probleem op te lossen, dan ben ik heel goed in staat om de juiste mensen aan zo’n paard te verbinden (it’s all about connection, nietwaar?) en er als een case-manager voor te zorgen dat zo’n paard alsnog een eerlijke kans krijgt om zijn trauma’s te overwinnen en een fijn rijpaard te worden. Hoewel zonder garantie op succes, kocht ik met Hästens de ultieme casus van mijn leven. Nooit zou ik ze moeilijker treffen, en niet vaak zal ik een klant vinden die bereid is of in staat om de middelen aan te wenden die nodig zijn om zo’n paard een kans te geven: je kunt er een mooie Audi Quattro van rijden zeg maar. Of het paard die investering waard is, is voor mij niet aan de orde. Financiële drijfveren zijn nou net de mechanismen waaraan dit paard kapot is gegaan. Het gaat mij hier dan ook niet om geld. Het gaat om een dier. Het gaat om africhtingspraktijken waaraan jonge paarden bezwijken, omdat ze in een korte tijd veel geld moeten opleveren in de handel.
Synovitis
Synovitis betekent letterlijk “onsteking van het synovium”, oftewel ontsteking van de dunne laag cellen die de binnenkant van het gewrichtskapsel bekleden. Wanneer paarden door gebruik van welke hulpteugel dan ook, gedwongen worden om te diep en te rond af te buigen in de hals, worden de facetgewrichten van de halswervels verder geopend dan anatomisch bedoeld is, waardoor het weefsel overbelast raakt en uiteindelijk ontstoken. Dit is een pijnlijke aandoening die het paard belemmert in zijn bewegingen. De hals is voor het paard immers een belangrijk lichaamsdeel voor het onderhouden en het corrigeren van zijn eigen balans. Als de hals disfunctioneel is in dit opzicht, zal het paard terughoudend of zelfs houterig zijn in zijn bewegingen, mede vanwege de pijn: doordat hij zijn rug vasthoudt om de pijnlijke hals te ontzien, kan hij de impuls vanuit het achterbeen niet goed overdragen naar voren. Hij loopt als het ware tegen de – pijnlijke – hals aan.
Hästens is vanaf dag één met een slofteugel ingereden, zodanig dat hij zijn hoofd en hals niet meer vanuit die ronde houding omhoog kon brengen. Welk mechanisme zorgt er dan voor dat de facetgewrichten ontstoken raken in deze houding? Ten eerste zoals boven gezegd, door het verder openen van de gewrichten dan anatomisch bedoeld is, maar ten tweede komt dat ook door het natuurlijke gedrag van een paard. Want wat doet een jong paard dat nog niet heeft leren omgaan met druk op het lijf? Of wat doet een paard wanneer de druk te groot is? Dan beweegt hij tegen de druk in! Dat is nou eenmaal wat prooidieren doen als ze niet meer van de druk af kunnen vluchten. Dus door krachten in zijn eigen lijf te ontwikkelen die tegen de druk van de dwingende slofteugel en de starre ruiterhand ingaan, en die inwerken op het opgerekte, kwetsbare weefsel rondom de facetgewrichten, vecht hij, ironisch genoeg, zijn eigen lijf kapot. Om meer dan deze reden alleen, is het dus van belang om een jong paard eerst om te leren gaan met druk – in het grondwerk – voordat men erop gaat zitten om zo’n dier te berijden.
Therapie
De aangedane gewrichten worden ingespoten met corticosteroïden of IRAP. Dit zijn kostbare en risicovolle behandelingen die in sommige gevallen helaas niet tot genezing leiden. Het is echter wel noodzakelijk om toe te passen om een kans op genezing te hebben. Zelf kies ik ervoor om de gezondheid van mijn paarden te mede te onderhouden door holistische dierenartspraktijk Den Hoek in De Bilt. Ook Hästens wordt door hen behandeld als aanvulling op de reguliere praktijk van De Lingehoeve.
Revalidatie
Dit is het moeilijkste stukje van het genezingsproces. Het succes van de therapie is immers afhankelijk van een weloverwogen en goed uitgevoerd revalidatieproces. Het is helaas geen kwestie van inspuiten en met boxrust of weidegang geneest het wel. Goed gedoseerde training is noodzakelijk om de therapie aan te laten slaan. Het spreekt voor zich dat Hästens niet te berijden is. Ik ben blij dat ik als Freestyle instructeur over verschillende trainingstechnieken beschik om het paard toch te kunnen verbeteren in zijn bewegingen.
In het loswerken biedt ik hem de mogelijkheid om zijn rompstabiliteit te vergroten. Door te werken op een cirkel in een ruimte van 15 x 15 meter, zonder hulpmiddelen aan of op het paard, wordt het paard uitgenodigd om die spieren te gebruiken die zorgen voor stabiliteit en balans (multifidi spieren). Al na een week kan ik verbetering zien in zijn bewegingen op de cirkel. Hij toont meer paslengte en meer losgelatenheid in de bovenlijn dan aan het begin van het revalidatieproces.
Wil je zelf ervaren hoe loswerken jouw paard kan ondersteunen in de revalidatie of in je dagelijkse training? Of vind je het interessant om te ervaren hoe je gebruik van je eigen lichaamstaal effectief kan inzetten in de omgang met paarden? Schrijf je dan in voor één van de workshops op het Freestyle Event op pensionstal De Vrijhoeve op 21 mei a.s. Op deze dag staat de biomechanica van het paard als thema centraal. De opbrengst van het evenement komt ten goede aan Brooke Hospital for Animals.
Informatie en inschrijfmogelijkheden vind je op www.biomechanicsforbrooke.nl
Wordt vervolgd…